Blog

सुरक्षित र विश्वसनीय घरजग्गा कारोबारका लागि आचार-संहिताको महत्त्व

ललितपुर, नेपाल ।
नेपालमा घरजग्गा कारोबारसँग सम्बन्धित व्यवसायको वृद्धि भइरहेको छ, जसले गर्दा रियल स्टेट एजेन्ट, एजेन्सी, र रियाल्टरहरूको महत्त्वपूर्ण भूमिका थप बढेको छ। यसै सन्दर्भमा, घरजग्गा बजारमा अनुशासन र इमान्दारी कायम गर्न आचार-संहिताको आवश्यकता झन् झन् बढ्दै गएको छ। घरजग्गा व्यवसायमा पारदर्शिता, विश्वसनीयता, र इमान्दारिताका साथ काम गर्न आचार-संहिताहरूको महत्त्व अत्यन्तै ठूलो छ, जसको पालनाले व्यवसायमा सफलता र विश्वास कायम रहन मद्दत गर्छ। यी आचार-संहिताहरूको उद्देश्य भनेको ग्राहकहरूको हकहितको संरक्षण गर्नु र घरजग्गा कारोबारको स्थायित्व र भरोसा बढाउनु हो।

 १. पारदर्शिता र इमान्दारिता (Transparency and Honesty)

रियल स्टेट एजेन्टहरूलाई सबैभन्दा पहिले पारदर्शिता र इमान्दारितालाई प्राथमिकता दिनुपर्छ। ग्राहकलाई कुनै पनि प्रकारको गलत जानकारी वा अधुरो सूचना दिनु हुँदैन। कुनै पनि घरजग्गाको मूल्य, मिति, मापदण्ड, कानूनी स्थिति वा अन्य आवश्यक जानकारीको पूर्णता सुनिश्चित गरी ग्राहकलाई जानकारी दिनु नै आचार-संहिताको मुख्य हिस्सा हो। उदाहरण:- कुनै सम्पत्ति बिक्री गर्दा सम्पत्तिको वास्तविक अवस्था, मूल्याङ्कन र कानूनी स्थिति ग्राहकलाई स्पष्ट गर्नुपर्छ। सम्पत्तिमा रहेको कुनै विवाद, ऋण, वा अन्य जटिलता भए त्यसको बारेमा पूर्ण जानकारी दिनुपर्छ।

 २. ग्राहकको गोपनीयता कायम राख्ने (Maintaining Client Confidentiality)

रियल स्टेट एजेन्टहरूले ग्राहकको व्यक्तिगत सूचना वा कारोवारसँग सम्बन्धित गोप्य जानकारीलाई सुरक्षित राख्नुपर्छ। ग्राहकको व्यक्तिगत जानकारीलाई बिना अनुमति सार्वजनिक गर्नु वा अनावश्यक रूपमा तेस्रो पक्षलाई जानकारी दिनु आचार-संहिताको उल्लंघन हो। उदाहरण:- ग्राहकले दिएको सम्पत्तिको विवरणलाई एजेन्टले अरूलाई बिना अनुमति प्रकट गर्न हुँदैन। आर्थिक अवस्था, घरजग्गाको मुल्याङ्कन, वा कुनै कानूनी कागजातलाई गोप्य राख्नुपर्छ।

३. न्यूनतम सेवास्तर कायम गर्नु (Ensuring Minimum Service Standards)

रियल स्टेट एजेन्टहरूले निश्चित गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्नुपर्ने हुन्छ। ग्राहकलाई गुणस्तरपूर्ण सेवा दिनु आचार-संहिताको महत्त्वपूर्ण हिस्सा हो। सेवामा कुनै पनि प्रकारको कमी वा कमजोरी भएमा त्यसले ग्राहकलाई नोक्सान पुर्याउन सक्छ, जसले गर्दा रियल स्टेट बजारमा अस्थिरता उत्पन्न हुन सक्छ। उदाहरण:- सम्पत्तिको जानकारी समयमै दिने र आवश्यक कागजात तयारीमा समयको ख्याल गर्ने। कानूनी प्रक्रिया पूरा गर्न सहयोग पुर्याउने।

४. ग्राहकसँगको इमान्दार व्यवहार (Fair Dealings with Clients)

एजेन्टहरूले ग्राहकसँग छलकपट नगरी इमान्दारीपूर्वक व्यवहार गर्नुपर्छ। कुनै पनि ग्राहकसँग व्यवहार गर्दा समानता, सम्मान, र इमान्दारीले काम गर्नुपर्छ। एजेन्टहरूले ग्राहकलाई अनावश्यक दबाब नदिनु आचार-संहितामा समावेश गरिएको छ। उदाहरण:- ग्राहकलाई अधिक मूल्यमा सम्पत्ति किन्न दबाब दिनु हुँदैन। कसैले पहिल्यै दिएका प्रस्तावहरूलाई ध्यानमा राखी अन्य प्रस्तावलाई सच्चा रूपमा प्रस्तुत गर्नुपर्छ।

 ५. कानूनी प्रक्रिया र नियमहरूको पालना (Compliance with Legal Procedures and Regulations)

रियल स्टेट एजेन्टहरूले सम्पत्ति कारोबार गर्दा मुलुकको कानून, नियम, र प्रक्रिया अनुसार काम गर्नुपर्छ। कुनै पनि कानूनी प्रक्रिया उल्लङ्घन गर्न नहुने आचार-संहिताले भनेको छ। यो सुनिश्चित गर्नुपर्नेछ कि सबै प्रकारका कारोबार, लिखत, वा सम्झौताहरू कानूनी रूपमा मान्य छन् र कुनै पनि गैरकानूनी गतिविधि भएको छैन। उदाहरण:- रियल स्टेट कारोबारमा लागू हुने कर, दस्तुर, र अन्य शुल्कहरूको सही हिसाब राख्ने। सरकारी नियमअनुसार सम्पत्तिको दाखिला, दर्ता, वा बिक्रीको प्रक्रिया पूर्ण गर्ने।

६. विज्ञापन र प्रचारमा इमान्दारिता (Honesty in Advertising and Promotion)

रियल स्टेट एजेन्सीहरूले गरेका विज्ञापन र प्रचारहरू यथार्थपरक हुनुपर्छ। कुनै पनि सम्पत्ति वा सेवाको बारेमा झूटो सूचना दिनु वा अनावश्यक रूपमा प्रचार गर्नु आचार-संहिताको उल्लंघन हो। विज्ञापनमा प्रस्तुत गरिएका सबै जानकारी सत्य, यथार्थपरक, र प्रमाणित हुनुपर्छ। उदाहरण:- घरजग्गाको वास्तविक मापदण्ड, मुल्य, र अवस्थाको यथार्थ जानकारी प्रचारमा राख्नुपर्छ। सम्पत्ति बिक्री गर्दा कुनै पनि झूटो तस्बिर वा जानकारी प्रस्तुत गर्न नहुने।

७. हितको द्वन्द्व टाढा राख्ने (Avoiding Conflict of Interest)

एजेन्टहरूले आफ्नो व्यक्तिगत फाइदा भन्दा ग्राहकको हितलाई प्राथमिकता दिनुपर्छ। यदि कुनै व्यवहारमा हितको द्वन्द्व हुन्छ भने त्यसलाई स्पष्ट रूपमा सार्वजनिक गर्नुपर्छ र समाधानको उपाय पहिल्याउनु पर्छ। व्यक्तिगत फाइदाका लागि ग्राहकलाई गलत सूचना वा निर्देशन दिनु आचार-संहिताको उल्लंघन हो। उदाहरण:- आफू वा आफन्तसँग सम्बन्धित सम्पत्तिहरूको कारोबार गर्दा ग्राहकलाई त्यसको बारेमा जानकारी दिनु। कुनै तेस्रो पक्षबाट अनुचित लाभ लिने काम नगर्ने।

 ८. सम्बन्धित निकायसँग सहकार्य (Cooperation with Relevant Authorities)

एजेन्टहरूले सरकारी निकाय, कानूनी संस्था, तथा अन्य सम्बन्धित निकायहरूसँग सहकार्य गर्नुपर्नेछ। कानूनी जाँच, अनुसन्धान, वा छानबिनको क्रममा सहयोग नगर्ने वा गलत सूचना दिने कार्य अनुचित मानिन्छ र आचार-संहितासँग सम्बन्धित विषय हो। सम्पत्ति कारोबार गर्दा सरोकारवाला निकायहरूको निर्देशनअनुसार काम गर्न आवश्यक छ। उदाहरणका लागि, सम्पत्तिसम्बन्धी कर वा दाखिलामा पूर्ण सहयोग पुर्‍याउनु, अनुसन्धान वा विवाद समाधान प्रक्रियामा सम्बन्धित निकायलाई सत्य र सही जानकारी प्रदान गर्नु।

९. अन्य एजेन्टहरूसँग इमान्दारिता (Honesty with Other Agents)

रियल स्टेट एजेन्टहरूले अन्य एजेन्टहरूसँग पनि इमान्दार व्यवहार गर्नुपर्नेछ। व्यवसायमा प्रतिस्पर्धा भए पनि इमान्दार र अनुशासनमा रहनु आवश्यक छ। अन्य एजेन्टहरूको सम्पत्तिको गलत प्रचार गर्ने वा अनुचित माध्यमबाट आफ्नो फाइदा लिने काम नगर्ने आचार-संहिताको उदेश्य हो। उदाहरण:- अन्य एजेन्टको सम्पत्तिलाई गलत रूपमा नबोल्ने वा ग्राहकलाई झूटो विवरण दिने। प्रतिस्पर्धामा ईर्ष्या वा द्वन्द्व नगर्ने।

 १०. सामाजिक जिम्मेवारी र दायित्व (Social Responsibility and Accountability)

एजेन्टहरूले आफ्नो सामाजिक जिम्मेवारीलाई पनि महत्त्व दिनुपर्छ। कुनै पनि क्रियाकलापले समाजमा नकारात्मक असर पार्नु हुँदैन। बजारमा अनावश्यक हल्ला फैलाउने वा मूल्यलाई अनावश्यक रूपमा वृद्धि गर्ने जस्ता कामहरू गर्नु गैरजिम्मेवार हुने हुँदा यसलाई आचार-संहिताको उल्लङ्घन मानिन्छ । उदाहरण:- बजारमा सम्पत्तिको कृत्रिम मूल्यवृद्धि गराउने प्रयास नगर्ने। सामाजिक हित र स्थायित्वलाई ध्यानमा राखेर काम गर्ने।

निष्कर्षमा, घरजग्गा बजारमा रियल स्टेट एजेन्ट, एजेन्सी, र रियाल्टरहरूको लागि अनिवार्य आचार-संहिताको पालना गर्नु व्यवसायको सफलता र दीर्घकालीन स्थायित्वको लागि अत्यावश्यक छ। पारदर्शिता, इमान्दारिता, ग्राहकको गोपनीयता, कानूनी प्रक्रियाको पालना, र निष्पक्ष व्यवहारजस्ता महत्त्वपूर्ण पक्षहरूमा ध्यान दिँदा मात्र यो क्षेत्र सुरक्षित र विश्वसनीय बन्न सक्छ। आचार-संहिताको पालना नगर्दा घरजग्गा कारोबारमा अविश्वास, कानूनी जटिलता, र सामाजिक असन्तुष्टि बढ्न सक्छ। तसर्थ, यी नीतिहरूलाई दृढताका साथ कार्यान्वयन गर्नु जरुरी छ, जसले ग्राहकको विश्वास जित्न र व्यवसायको राम्रो छवि बनाउन मद्दत पुर्याउँछ।